Phủ Hoài Đức là phủ được lập tên năm Gia Long thứ 4 (
1805), thuộc tỉnh
Hà Nội.Trước là phủ Trung Đô, năm Quang Thuận 10 (
1469) đời
Lê Thánh Tông quy định bản đồ toàn quốc, đổi làm phủ Phụng Thiên, gồm 2 huyện Vĩnh Xương và Quảng Đức, tức Kinh thành Thăng Long thời Lý-Trần. Thành Đông Quan thời thuộc nhà Minh. Huyện Vĩnh Xương đến đời
nhà Mạc đã đổi làm huyện Thọ Xương.Năm Gia Long thứ 4 (
1805), đổi tên huyện Quảng Đức làm Vĩnh Thuận và đổi phủ Phụng Thiên làm phủ Hoài Đức (gồm 2 huyện) thuộc Bắc Thành.Năm Minh Mệnh thứ 12 (
1831), tách huyện Từ Liêm thuộc phủ Quốc Oai nhập vào phủ Hoài Đức (gồm 3 huyện). Phủ lị ở thôn Tiên Thị, huyện Thọ Xương, nay là khu vực phố Phủ Doãn,
quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Tường thành phủ chu vi 203 trượng, cao 7 thước, 2 tấc, mở 3 cưa, hào rộng 2 trượng 5 thước, tường thành hình vuông, chiều Đông Bắc – Tây Nam, phía Bắc giáp
phố Ấu Triệu hiện nay.Năm
1833, dời đến xã
Dịch Vọng, huyện Từ Liêm, do phủ kiêm lý, đắp thành phủ mới, có hào, mặt trước, nay là đường Nguyễn Phong Sắc
quận Cầu Giấy Hà Nội. Năm
1888, huyện Đan Phượng thuộc phủ Quốc Oai, tỉnh Sơn Tây, được nhập vào phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Nội